تحلیل فضایی نابرابری‌های منطقه‌ای در ایران بر مبنای نماگرهای آموزشی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران

چکیده

به دلیل توزیع ناعادلانه امکانات و خدمات موضوع نابرابری‌ها در حوزه‌های مختلف به ویژه در بخش آموزش یکی از موضوعاتی هست که نیازمند مطالعات کارشناسی است. در پژوهش حاضر به تحلیل نماگرهای آموزشی در ایران اقدام شده است. رویکرد حاکم بر پژوهش از نوع کمی است و بررسی نهایی 18 متغیر پژوهش با استفاده از تکنیک‌های تصمیم‌گیری چندشاخصه مانند تکنیک ویکور و شاخص انتخاب ارجحیت انجام شده است. نتایج تکنیک ویکور نشان می‌دهد که تهران با کسب امتیاز (0/000) بیشترین امتیاز را به خود اختصاص داده است. خراسان رضوی با کسب امتیاز (0/1830) پس از تهران در وضعیت مناسبی قرار دارد. در تکنیک ویکور استان ایلام با کسب امتیاز (0/9759) و استان خراسان جنوبی با کسب امتیاز (0/9763) کمترین امتیازات را به خود اختصاص داده‌اند و وضعیت نماگرهای آموزشی در آن‌ها ضعیف ارزیابی می‌شود و نیازمند توجه جدی هستند. نتایج شاخص انتخاب ارجحیت نشان می‌دهد که تهران با مجموع امتیاز (0/9509) و خراسان رضوی با مجموع امتیاز (0/8605) بیشترین امتیازات را در شاخص انتخاب ارجحیت به دست آورده‌اند. امتیازات به‌دست‌آمده از شاخص انتخاب ارجحیت نشان می‌دهد که استان سمنان با مجموع امتیاز (0/2493)، استان قم با مجموع امتیاز (0/2693)، استان ایلام با مجموع امتیاز (0/2730) و استان خراسان جنوبی با مجموع امتیاز (0/2842) دارای کمترین امتیازات بوده‌اند. با استفاده از میانگین نزدیک‌ترین همسایگی الگوی پراکنش خدمات آموزشی در ایران 1/530966 و میزان Z Score عدد 5/655593 و میزان P Value مقدار 0/000 به‌دست‌آمده است. بر اساس میانگین نزدیک‌ترین همسایگی الگوی پراکنش خدمات آموزشی در ایران به‌صورت پراکنده بوده است. بر اساس ضریب موران الگوی پراکنش متغییرهای آموزشی در ایران به صورت پیش‌بینی نشده و تصادفی بوده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Spatial analysis of regional inequalities in Iran based on educational indicator

نویسنده [English]

  • Mahmood Akbari
Assistant Professor in the Department of Geography and Urban Planning, Yasouj University, Yasouj, Iran.
چکیده [English]

Due to the unfair distribution of facilities and services, the issue of inequalities in various fields, especially in the education sector, is one of the issues that requires expert studies. In the present research, the analysis of educational indicators in Iran has been done. The research approach is quantitative and the final study of 18 research variables has been done using multi-indicator decision-making techniques such as Vikor technique and preference selection index. The results of Vikor technique show that Tehran has the highest score with a score of (0/0000). Khorasan Razavi is in a good position after Tehran with a score of (0/1830). In VIKOR technique, Ilam province with a score of (0/9759) and South Khorasan province with a score of (0/9763) have the lowest scores, and the status of educational indicators in them is evaluated as poor and they need serious attention. The results of the preference selection index show that Tehran with a total score of (0/9509) and Razavi Khorasan with a total score of (0/8605) have obtained the highest scores in the preference selection index. The scores obtained from the preference selection index show that Semnan province with a total score of (0/2493), Qom province with a total score of (0/2693), Ilam province with a total score of (0/2730), and South Khorasan province with a total score of (0/2842) have the lowest scores. By using the Average nearest neighborhood the pattern of distribution of educational services in Iran, 1/530966, Z score 5/655593, and PValue 0/000 have been obtained. Based on the Average nearest neighborhood, the pattern of distribution of educational services in Iran has been scattered. Based on Moran's coefficient, the pattern of distribution of educational variables in Iran is Random.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Inequality
  • VIKOR model
  • Preference selection index
  • Educational indicators